Ερευνα για την κατάσταση της ακτοπλοΐας στην Ελλάδα ξεκινά η Επιτροπή Ανταγωνισμού, λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο της ακτοπλοΐας στην ελληνική οικονομία και την κοινωνική συνοχή, τη δομή του εγχώριου ακτοπλοϊκού κλάδου και την εξέλιξη των τιμών στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Τα βασικά θέματα που θα ερευνήσει η Επιτροπή και τα οποία προέκυψαν ως «προβληματισμοί» από την προκαταρκτική έρευνα, είναι τα ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά που εμφανίζει ο κλάδος, οι άγονες γραμμές και η λειτουργία-αποτελεσματικότητα του ακτοπλοϊκού δικτύου. Μέσω της κλαδικής έρευνας, θα διερευνηθούν ακόμα οι συνθήκες ανταγωνισμού στον κλάδο της ελληνικής ακτοπλοΐας, προκειμένου να διαπιστωθούν τυχόν στρεβλώσεις και η Επιτροπή Ανταγωνισμού να υποβάλει προτάσεις για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά.
Στη σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής αναφέρονται οι παρατηρήσεις-προβληματισμοί, όπως εντοπίστηκαν από την προκαταρκτική έρευνα:
● Ο ανταγωνισμός στην ακτοπλοϊκή αγορά έχει χαρακτηριστικά ολιγοπωλίου, με δύο μεγάλες εταιρείες-ομίλους να κατέχουν το 60% του στόλου στην ακτοπλοΐα μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων. Τονίζεται επίσης ότι παρά την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς με την άρση του καμποτάζ (σταδιακά από το 2002), η ποιότητα της ακτοπλοϊκής υπηρεσίας (υπό την έκφανση της ηλικίας στόλου, του χρόνου ταξιδιού κ.λπ.) και η προσβασιμότητα πολλών νησιών παραμένουν χαμηλές (με εξαίρεση ορισμένες γραμμές με αυξημένη τουριστική κίνηση), ενώ δεν υπάρχουν ενδείξεις ενίσχυσης του ανταγωνισμού και εισόδου νέων εταιρειών.
● Το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς και, ειδικότερα, οι ρυθμίσεις της διαδικασίας (ελεύθερης) δρομολόγησης καταλείπουν σημαντικό περιθώριο στρεβλώσεων και άμβλυνσης της έντασης του ανταγωνισμού στη βάση των επιχειρηματικών πλάνων και στρατηγικών των ακτοπλοϊκών εταιρειών, ιδίως σε ό,τι αφορά τον ορθολογικό σχεδιασμό του δικτύου θαλάσσιων συγκοινωνιών, την αποτελεσματική παροχή ποιοτικών μεταφορικών υπηρεσιών και, εν τέλει, τις τιμές της ακτοπλοϊκής υπηρεσίας.
● Με δεδομένους τους κανόνες ελεύθερης δρομολόγησης, ο συμπληρωματικός διορθωτικός μηχανισμός των συμβάσεων Δημόσιας Υπηρεσίας (άγονες γραμμές) είναι πλέον απαραίτητος για την κάλυψη των νησιωτικών περιοχών, γεγονός που ενδεικνύει αναποτελεσματικότητες στην υφιστάμενη λειτουργία της ελεύθερης ακτοπλοϊκής αγοράς και αυξάνει το κόστος, για τον κρατικό προϋπολογισμό, εξυπηρέτησης των ελληνικών νησιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό αυτών των συμβάσεων εκτιμάται ότι έχει αυξηθεί σε απόλυτους αριθμούς κατά 1.400% από την απελευθέρωση της αγοράς μέχρι σήμερα (από 10 εκατ. ευρώ το 2001, σε 152 εκατ. το 2024).
● Σήμερα, το ακτοπλοϊκό δίκτυο έχει αναπτυχθεί ως ένα δίκτυο αστέρι (star network) με κέντρο το λιμάνι του Πειραιά. Το γεγονός αυτό, δεδομένου και ότι η σχέση λιμένων και ακτοπλοϊκής υπηρεσίας είναι άμεσα συνδεδεμένη και συμπληρωματική στο πλαίσιο μιας ενιαίας δικτυακής αλυσίδας αξίας, σε συνδυασμό με τις χρόνιες ελλείψεις στο σύνολο των λιμενικών υποδομών της χώρας, και ειδικά στους νησιωτικούς λιμένες, επηρεάζει την παροχή της ακτοπλοϊκής υπηρεσίας, τόσο στην πλευρά της προσφοράς της υπηρεσίας όσο και στην πλευρά της ικανοποίησης της ζήτησης, και αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του κλάδου.
● Η συνεχής αναδιάρθρωση και μεταβολή των φορέων εποπτείας της αγοράς των ακτοπλοϊκών μεταφορών στην Ελλάδα εγείρει προβληματισμό ως προς τη δημιουργία ενός ασταθούς εποπτικού τοπίου, με ενδεχόμενες αλληλοεπικαλύψεις και συγκρούσεις αρμοδιοτήτων, και ενός μη συνεκτικού ρυθμιστικού πλαισίου σε εθνικό επίπεδο.
Τέλος, η Επιτροπή Ανταγωνισμού κάνει γνωστό ότι η έρευνα είναι ανεξάρτητη από τις υποθέσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη για τη διερεύνηση τυχόν παραβάσεων του ν. 3959/2011 ή/και της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της ακτοπλοΐας.
Την ανακοίνωση σχολίασε ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Καραμέρος: «Η κυβέρνηση των καρτέλ στις τράπεζες, την ενέργεια, τα σουπερμάρκετ, τις κατασκευές και τις τηλεπικοινωνίες πήρε άριστα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και για το καρτέλ στην ακτοπλοΐα. Η έρευνα της Επιτροπής καταδεικνύει ότι δύο όμιλοι ελέγχουν το 60% του στόλου, με το Δημόσιο να χρυσοπληρώνει την άγονη γραμμή και τους πολίτες την αισχροκέρδεια των φίλων εφοπλιστών της Νέας Δημοκρατίας».
Πηγή
Author:
