«Αυτοψία» στη Βουλγαρία

Δεκατρείς συστάσεις προς το υπουργείο Οικονομικών της Βουλγαρίας, την Εθνική Τράπεζα της χώρας (έχει ρόλο Κεντρικής Τράπεζας) αλλά και τις δικαστικές αρχές απευθύνει η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μετά και την επιτόπου εξέταση της βασιμότητας των καταγγελιών για τα θέματα διαφθοράς σε όλη την αλυσίδα που αφορά τη διαδικασία αποπληρωμής ή κατασχέσεων βάσει ανεξόφλητων ενυπόθηκων δανείων.

H διερευνητική αποστολή στη Βουλγαρία, η οποία σύμφωνα με τους δείκτες της Διεθνούς Διαφάνειας είναι η πρώτη στη σειρά κατάταξης των κρατών-μελών της Ε.Ε. με αυξημένους δείκτες διαφθοράς, πραγματοποιήθηκε από τις 24 έως τις 26 Φεβρουαρίου 2020, αλλά το «σχέδιο απολογισμού της αποστολής», όπως αποκαλείται το σχέδιο πορίσματος που συνέταξε και υπέβαλε για τροπολογίες προς την Επιτροπή Αναφορών η επικεφαλής της αντιπροσωπείας Dolors Mentserrat (ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος), έχει ημερομηνία 20 Νοεμβρίου 2020. Η οριστικοποίηση και ψήφισή του αναμένονται εντός του Ιανουαρίου 2021.

Ομως, αν υπολογιστούν οι εκατοντάδες καταγγελίες που έφτασαν εδώ και χρόνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το κύμα των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων με αιχμή τα αιτήματα ενάντια στη διαφθορά, τους κομματικούς ολιγάρχες-συμμάχους του κυβερνητικού συνασπισμού, αλλά και εκπροσώπους των εισαγγελικών αρχών της χώρας, οι οποίες δονούσαν επί μήνες τη Σόφια, η Επιτροπή Αναφορών μάλλον άργησε να πραγματοποιήσει την πρώτη στην ιστορία της διερευνητική αποστολή στη Βουλγαρία.

Πολύ περισσότερο, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ήδη κινήσει από τις αρχές του 2019 τη διαδικασία επί παραβάσει κατά της χώρας. Αφορμή, οι καταχρηστικές ρήτρες στις δανειακές συμβάσεις των καταναλωτών και ο έλεγχος των όρων που οδήγησαν εντέλει τις βουλγαρικές αρχές να τροποποιήσουν τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Σύμφωνα με την τροποποίηση, τα δικαστήρια είναι σε θέση να ελέγχουν τις ρήτρες της εκάστοτε δανειακής σύμβασης.

Ωστόσο, και μετά την αναθεώρηση του Κώδικα τα προβλήματα συνεχίστηκαν, με τους ιδιώτες δικαστικούς επιμελητές των τραπεζών να συνεχίζουν τη διαδικασία είσπραξης οφειλών και κατασχέσεων χωρίς γνώση των οφειλετών, τις πωλήσεις ακινήτων χωρίς δυνατότητα αναστολής της πώλησης με ένδικα μέσα και την έκδοση δικαστικών αποφάσεων για κατασχέσεις υποθηκευμένων ακινήτων χωρίς αποδεικτικά στοιχεία.

Οι καταγγέλλοντες περιγράφουν ταχύτατες πωλήσεις ακινήτων από τις τράπεζες ακόμη κι όταν υπάρχει δυνατότητα αποπληρωμής των δανείων, παραβιάσεις δικονομικών δικαιωμάτων και αδυναμία προσφυγής των Βούλγαρων πολιτών στο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας. Ακόμα και το ύψος των δικαστικών τελών για να ελεγχθούν οι προσφυγές κατά των καταχρηστικών ρητρών που συνοδεύουν πολλές συμβάσεις στεγαστικών δανείων καθίσταται ανέφικτο για τον καταναλωτή, όταν ο μέσος μισθός -όπως είπε στους ευρωβουλευτές της αντιπροσωπείας ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών της Βουλγαρίας, Εμίλ Καρανικόλοφ- είναι μόλις 305 ευρώ.

Ενα τέτοιο επίπεδο μισθού δεν επιτρέπει καν την πρόσληψη δικηγόρου και επιβάλλει την υποχρεωτική δωρεάν νομική εκπροσώπηση για τις ευάλωτες ομάδες (πρόταση της ευρωβουλευτή D. Montserrat). Αλλά και η Εθνική Τράπεζα της Βουλγαρίας, όπως προκύπτει από την απάντηση εκπροσώπου της στον ευρωβουλευτή Ch. Terhes, δεν έχει καμία αρμοδιότητα στην υποβολή διορθωτικών παρεμβάσεων για την προστασία των δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τις καταχρηστικές ρήτρες.

Στο σχέδιο συστάσεων της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς τις βουλγαρικές αρχές, μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνεται η θέσπιση ενός μηχανισμού που θα λειτουργεί αποτρεπτικά και θα επιβάλλει κυρώσεις στις τράπεζες και σε άλλους παρόχους χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών για την εισαγωγή καταχρηστικών ρητρών στις συμβάσεις και την παραβίαση των δικαιωμάτων των καταναλωτών.

Ωστόσο, οι συστάσεις του Ε.Κ. δεν έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα και δεν διασφαλίζουν ούτε τη διακοπή των παραβιάσεων της νομοθεσίας της Ε.Ε. από το βουλγαρικό δικαστικό σύστημα, ούτε τη συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή Οδηγία 93/13/ΕΟΚ σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των τραπεζικών συμβάσεων.

Ποιος είναι ο ρόλος της Επιτροπής Αναφορών του Ε.Κ.

«Οι Συνθήκες και ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων κατοχυρώνουν για όλους τους πολίτες και τους κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ενωσης το δικαίωμα να υποβάλλουν αναφορά στο Κοινοβούλιο, είτε μεμονωμένα είτε σε συνεργασία με άλλους, για θέμα που εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το οποίο τους αφορά άμεσα», αναφέρει ο Κανονισμός της Επιτροπής Αναφορών.

Η Επιτροπή Αναφορών είναι αρμόδια να εξετάζει και να δίνει συνέχεια στις εν λόγω αναφορές και, ως εκ τούτου, λειτουργεί αδιαμφισβήτητα σαν γέφυρα μεταξύ των πολιτών και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Η υποβολή αναφορών, δίνοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να κοινοποιούν τις άμεσες εμπειρίες τους, συμβάλλει στη συμμετοχή τους στη νομοθετική δραστηριότητα της Ενωσης, τους φέρνει πιο κοντά στους ευρωβουλευτές τους και ενισχύει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των θεσμικών οργάνων.

«Επιπλέον -αναφέρει ο Κανονισμός- η Επιτροπή Αναφορών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον βαθμό που, μέσω των αναφορών που λαμβάνει, συμβάλλει στην καταγγελία και στην επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν κατά την πρακτική εφαρμογή του Δικαίου της Ενωσης».

● Στη διεύθυνση [email protected] υπάρχουν όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για όποιον θέλει να καταθέσει καταγγελία-αναφορά σχετικά με την παραβίαση των θεμελιακών του δικαιωμάτων και των αρχών που διέπουν τη λειτουργία της Ε.Ε.

● Οι πολιτικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου και οι συντονιστές τους μπορούν να ζητήσουν την εγγραφή αναφορών στην ημερήσια διάταξη των συνεδριάσεων της Επιτροπής. Τα αιτήματα αυτά, συνοδευόμενα από αιτιολόγηση, θα πρέπει να υποβάλλονται στη γραμματεία της Επιτροπής, προκειμένου να ληφθεί απόφαση από τους συντονιστές.

Κάθε Δευτέρα η «Eφ.Συν.» ενημερώνει τους αναγνώστες της σταθερά μέσα από αυτήν τη σελίδα για ειδήσεις που «γεννιούνται» στα όργανα της θεσμικής Ευρώπης και δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας.

Γράψτε και στείλτε τη γνώμη ή την πρότασή σας για την κοινωνική Ευρώπη στη διεύθυνση: https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/8257 efae-81ed-bee9-ccab-e143deae5ea2