Αφού ξεπεράστηκε το εμπόδιο του κυπριακού βέτο, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν τα ξημερώματα της Παρασκευής στην επιβολή κυρώσεων κατά δεκάδων ανώτερων αξιωματούχων στη Λευκορωσία, με την κατηγορία της παραποίησης στα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών και της βίαιης καταστολής ειρηνικών διαδηλώσεων.
Η Λευκωσία επέμενε μέχρι αργά στην επιβολή κυρώσεων και εναντίον της Τουρκίας για τις γεωτρήσεις στα ανοικτά των ακτών της Κύπρου, προτού συμφωνήσει με τις κυρώσεις της Λευκορωσίας.
Αλλά μετά από αρκετές ώρες συνομιλιών μέσα στη νύχτα, οι ηγέτες συμφώνησαν σε μια ισχυρή δήλωση υποστήριξης προς την Κύπρο και την Ελλάδα, καθώς και σε μια αυστηρή προειδοποίηση προς την Τουρκία ότι θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ποινικά μέτρα εάν συνεχίσει τις υποβρύχιες έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ.
Μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε ότι θα ξεκινήσει αμέσως μια ειδική γραπτή διαδικασία για την επιβολή κυρώσεων σε περίπου 40 αξιωματούχους της Λευκορωσίας.
Ο Πρόεδρος της χώρας Αλεξάντρ Λουκασένκο «δεν περιλαμβάνεται στον τρέχοντα κατάλογο. Αλλά θα παρακολουθήσουμε τις εξελίξεις», πρόσθεσε ο Μισέλ. Ο επονομαζόμενος και τελευταίος δικτάτορας της Ευρώπης θα μπορούσε να προστεθεί στη λίστα αργότερα, εάν αρνείται να αρχίσει συνομιλίες με την αντιπολίτευση, ανέφεραν διπλωμάτες της Ε.Ε.
Το απόγευμα της Πέμπτης αναλώθηκε στις συζητήσεις των Ευρωπαίων ηγετών για τη μορφή της προσέγγισης που θα ακολουθήσουν στα ολοένα και αυξανόμενα μέτωπα στη σχέση της Ε.Ε. με την Τουρκία, για τις γεωτρήσεις της στη Μεσόγειο Θάλασσα, τον ρόλο της στις συγκρούσεις σε Λιβύη και Συρία και την κάποιες φορές προβληματική στάση της στο θέμα των μεταναστών που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη.
Στη δήλωση που συντάχθηκε μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφής, συμφώνησαν ότι εάν η Τουρκία συνεχίσει να αντιδρά θετικά στις συνομιλίες με την Κύπρο και την Ελλάδα, θα «ξεκινήσει μια θετική πολιτική ατζέντα Ε.Ε.-Τουρκίας» με εμπορικά και τελωνειακά κίνητρα, ενώ άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο για περισσότερα κεφάλαια και οφέλη, σε περίπτωση συνέχισης της συνεργασίας στις μεταναστευτικές ροές.
Εάν όχι, οι ηγέτες προειδοποίησαν, «η Ε.Ε. θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της» για να «υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της».
«Είναι τώρα που η Τουρκία πρέπει να αποδείξει ότι θέλει να ακολουθήσει τον εποικοδομητικό δρόμο μαζί μας, και αυτή είναι η προσφορά απόψε. Αλλά είμαστε πολύ ξεκάθαροι ότι στην αντίθετη περίπτωση έχουμε στη διάθεσή μας όλα τα απαραίτητα εργαλεία », δήλωσε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν ότι επιθυμούν εποικοδομητικούς δεσμούς με την Τουρκία και παράλληλα θα προστατεύουν τα δικαιώματα των άλλων κρατών μελών, της Κύπρου και της Ελλάδας, στη Μεσόγειο, δήλωσε η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, σημειώνοντας ότι η συμφωνία αυτή άνοιξε το δρόμο για την επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν υποστήριξε σθεναρά τους Ευρωπαίους εταίρους του, λέγοντας ότι «η αλληλεγγύη είναι αδιαπραγμάτευτη» όταν πρόκειται για την Κύπρο, αλλά και για την Ελλάδα, στη μακροχρόνια διαμάχη τους με την Τουρκία. «Όταν ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δέχεται επίθεση και απειλείται, όταν δε γίνονται σεβαστά τα χωρικά του ύδατα, είναι καθήκον των Ευρωπαίων να δείξουν την αλληλεγγύη τους», τόνισε ο Μακρόν.
Σε τηλεοπτική του ομιλία προς το έθνος, ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης εξέφρασε την «ειλικρινή ευγνωμοσύνη του προς όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη σθεναρή υποστήριξή τους και την αλληλεγγύη τους υπό το φως των τουρκικών προκλήσεων». Πρόσθεσε ωστόσο ότι θα ήθελε η Ε.Ε. να πάρει «μια πιο απτή και αποτελεσματική θέση, προκειμένου να τερματίσει τη διπλωματία του “όπλου στον κρόταφο” και για να επιτύχει επίλυση της κρίσης με διάλογο ή προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο, βάσει του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας».
Στο ίδιο πνεύμα και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι «ήρθε η ώρα η Ευρώπη να συζητήσει με θάρρος και ειλικρίνεια τι είδους σχέση θέλει πραγματικά να έχει με την Τουρκία. Ένα πράγμα είναι σίγουρο: η τουρκική πρόκληση, είτε αυτό εκφράζεται με μονομερείς ενέργειες είτε με ακραία ρητορική, δεν μπορεί πλέον να γίνει ανεκτή».
Στην Άγκυρα, εν τω μεταξύ, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χαρακτήρισε τις επιχειρήσεις της χώρας του στην ανατολική Μεσόγειο ως τον σημαντικότερο «ναυτικό αγώνα των τελευταίων αιώνων».
Κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο κοινοβούλιο, ο Ερντογάν είπε ότι η Ε.Ε. έχει μετατραπεί σε «αναποτελεσματική, οριζόντια και ρηχή» δομή και έχει γίνει «σκλάβος στην έπαρση» της Ελλάδας και της Κύπρου. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι η Τουρκία έχει δεσμευτεί να επιλύσει διαφορές μέσω διαλόγου.
«Βρισκόμαστε σε μια συγκεκριμένη συγκυρία με την Τουρκία», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μάρκ Ρούτε, μετά το τέλος της συνόδου.
«Τους εξηγήσαμε ότι θέλουμε να οικοδομήσουμε μια θετική ατζέντα, ζητήσαμε από τον Σαρλ Μισέλ να σχεδιάσει αυτήν την ατζέντα… γι ‘αυτό πρέπει να το πάρουν και να εργαστούν μαζί μαζί μας. Φυσικά είμαστε αισιόδοξοι» ότι η Τουρκία δεν θα αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα προς την Ελλάδα και την Κύπρο», δήλωσε ο Ολλανδός πρωθυπουργός.
«Αν πρόκειται να συνεχίσουν με αυτές τις αποσταθεροποιήσεις, τότε είμαστε πρόθυμοι να θέσουμε σε κίνηση ολόκληρη τη δύναμη που έχει η Ε.Ε. όσον αφορά στο εμπόριο, όσον αφορά στο καθεστώς κυρώσεων κ.λπ. κατά της Τουρκίας. Ελπίζουμε ότι δεν θα φτάσει σε αυτό το σημείο», πρόσθεσε ο κ. Ρούτε.
Πηγή
Author:
