«Λαϊκή» αντεπίθεση στην εισβολή εταιρειών

Να αποσυρθεί στο σύνολό της η πρόταση που επεξεργάζεται το υπουργείο Ανάπτυξης για τις λαϊκές αγορές και να μην κατατεθεί ως σχέδιο νόμου ζητάνε σύσσωμοι οι παραγωγοί και επαγγελματίες πωλητές του κλάδου, καθώς διαφωνούν ριζικά με όλα τα σημεία που τους έχουν γνωστοποιηθεί επιλεκτικά και σε κατ’ ιδίαν ενημερώσεις, καθώς μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν δημόσιες κυβερνητικές ανακοινώσεις.

Οπως υποστηρίζουν οι ομοσπονδίες παραγωγών και επαγγελματιών, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση προωθεί την ιδιωτικοποίηση των λαϊκών αγορών, αναθέτοντας τη διαχείρισή τους σε Συμπράξεις Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) με καθαρά κερδοσκοπικά κριτήρια. Παράλληλα ανοίγει διάπλατες πόρτες στις μεγάλες εταιρείες αγροδιατροφικών προϊόντων να εισβάλουν και να αλώσουν ολοκληρωτικά και τον χώρο των λαϊκών αγορών, παραχωρώντας τους θέσεις πώλησης, εκτοπίζοντας και λειτουργώντας ανταγωνιστικά προς τους μικρούς ανεξάρτητους παραγωγούς.

Υστερα από την πανελλήνια κατακραυγή, η οποία σε πολλές περιπτώσεις προερχόταν και από φίλια πυρά, η κυβέρνηση «πάγωσε» προσωρινά τις διαδικασίες κατάθεσής του σχεδίου νόμου, χωρίς όμως να υπαναχωρεί από τις βασικές της θέσεις, όπως έχει διαφανεί από τις συναντήσεις της με εκπροσώπους του κλάδου.

Χθες η Πανελλαδική Ομοσπονδία Συλλόγων Παραγωγών Αγροτικών Προϊόντων Πωλητών Λαϊκών Αγροτών από κοινού με άλλες πέντε ομοσπονδίες από Βόρεια Ελλάδα, Θεσσαλία και Κρήτη κατέθεσαν εναλλακτική αντιπρόταση στον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδωνη Γεωργιάδη, ζητώντας την ίδρυση αυτοχρηματοδοτούμενων «Οργανισμών Λαϊκών Αγορών Αττικής και Θεσσαλονίκης».

Ο κάθε οργανισμός θα αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ), θα εποπτεύεται από τις Περιφέρειες, αλλά θα έχει αυτοδιοικούμενο χαρακτήρα και δεν θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Οπως αναφέρεται στην πρόταση των ομοσπονδιών, οι οργανισμοί θα ασχολούνται «με την εύρυθμη λειτουργία των λαϊκών αγορών και των χιλιάδων δραστηριοποιούμενων παραγωγών και πωλητών, την κάλυψη των πάσης φύσεως λειτουργικών αναγκών, τη διοικητική τους υποστήριξη, τη διασφάλιση συνθηκών δημόσιας υγείας, τη φύλαξη των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών, τον εκσυγχρονισμό, τη βελτίωση αυτών, καθώς και την προβολή τους σε συνεργασία με τα συλλογικά όργανα των πωλητών σε αυτές».

Επιστροφή στο παρελθόν

Αντίστοιχη πρόβλεψη για ίδρυση οργανισμών με τη μορφή ΝΠΙΔ θα υπάρχει και για τις κατά τόπους Αντιπεριφέρειες, που θα επιβλέπονται από τις Περιφέρειες. Ουσιαστικά πρόκειται για επαναφορά, με παραλλαγές, διατάξεων που περιείχε ο νόμος 4264/2014 για τις υπαίθριες αγορές, επί κυβέρνησης Ν.Δ. και υπουργό Ανάπτυξης τον Κ. Χατζηδάκη. Οι διατάξεις καταργήθηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο 4497/2017 και οι οργανισμοί λαϊκών αγορών αντικαταστάθηκαν από επιτροπές, με εποπτικές κυρίως αρμοδιότητες.

Σύμφωνα με ακόμα πιο αναλυτική πρόταση που κατέθεσαν ομοσπονδίες της Βόρειας Ελλάδας, τα δυο Ν.Π.Ι.Δ. για Αττική και Θεσσαλονίκη θα αποκαλούνται «Ταμεία Λαϊκών Αγορών» και στις 15μελείς διοικήσεις τους θα εκπροσωπούνται με ισάριθμα μέλη τα περιφερειακά συμβούλια και οι ομοσπονδίες παραγωγών και επαγγελματιών λαϊκών αγορών, ενώ με ένα μέλος θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των δήμων, του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) και της Αστυνομίας.

Η πρόταση των ομοσπονδιών λαϊκών αγορών διαφοροποιείται από τις κυβερνητικές προτάσεις στο ότι δεν θα υπάρχουν μεσάζοντες-ιδιώτες, ενώ σκοπός είναι «να μην εξαρτώνται επαγγελματίες και παραγωγοί από τις τοπικές συντεχνίες, μικροπελατειακές σχέσεις και ψηφοθηρικές πολιτικές που εξασκούν οι κατά τόπους δημοτικές Αρχές στην ευρύτερη επαρχία». Σύμφωνα με τους παραγωγούς, η οικονομική αυτοτέλεια των οργανισμών ή Ταμείων Λαϊκών Αγορών θα διασφαλίζεται από το γεγονός ότι η χρηματοδότησή τους θα προέρχεται κυρίως από το ημερήσιο δικαίωμα που καταβάλουν οι πωλητές.

Αντιδράσεις ΣΥΡΙΖΑ

«Η κυβέρνηση στήνει στον τοίχο παραγωγούς, αγρότες και εμπόρους λαϊκών αγορών» τονίζουν 61 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, σε ερώτηση που υπέβαλαν χθες στη Βουλή προς τον Υπουργό Ανάπτυξης, σχετικά με το επερχόμενο νομοσχέδιο. Οπως αναφέρεται στην ερώτηση, το σχέδιο νόμου, το οποίο εκτός των άλλων θα δημοπρατεί τις θέσεις πώλησης σε πλειστηριασμό και θα βάζει μοριοδότηση με βάση τίτλους σπουδών, θα επιφέρει τεράστιο πλήγμα στο θεσμό των λαϊκών αγορών και θα οδηγήσει σε αυξήσεις τιμών σε είδη πρώτης ανάγκης.

«Δεν μπορεί να διαλύεται εν μέσω μάλιστα πανδημίας και τεράστιας οικονομικής ύφεσης ο διττός κοινωνικός ρόλο των λαϊκών αγορών στην εξασφάλιση εισοδήματος σε δραστηριοποιούμενους σε αυτές με χαμηλά έως και πολύ χαμηλά εισοδήματα αλλά και στη στήριξη των νοικοκυριών με φθηνά και φρέσκα προϊόντα», επισημαίνουν χαρακτηριστικά.