ΟΟΣΑ: πρόταση-κοροϊδία για τη φορολόγηση των πολυεθνικών

Μοντέλο «φορολογικού παραδείσου λάιτ», όπου οι φορολογικοί παράδεισοι θα μπορούν να διακρατούν το μεγαλύτερο μέρος των κερδών που αντλούν από τον υπόλοιπο κόσμο, αρκεί να μοιράζονται κάποια εξ αυτών με τις πλούσιες χώρες, αποτελεί το σχέδιο του ΟΟΣΑ για την πάταξη της φοροαποφυγής των πολυεθνικών επιχειρήσεων.

Εταιρικοί φόροι 500 δισ. δολαρίων δεν εισπράττονται κάθε χρόνο από τις κυβερνήσεις του πλανήτη καθώς μεταφέρονται από τις πολυεθνικές σε φορολογικούς παραδείσους. Βασική αιτία αυτής της αφαίμαξης είναι το διεθνές κανονιστικό πλαίσιο που ο ΟΟΣΑ ανέλαβε πριν από 7 χρόνια να μελετήσει και να καταθέσει προτάσεις για τη μεταρρύθμισή του. Το σχέδιο με τις προτάσεις του οργανισμού -για το οποίο δεν υπάρχει ακόμη πολιτική συμφωνία μεταξύ των 137 χωρών που συμμετέχουν- θα παρουσιαστεί αύριο στους υπουργούς Οικονομικών των χωρών της Ομάδας των 20 (G20).

Η προδημοσίευσή του χθες προκάλεσε όμως έντονες αντιδράσεις. Ο εκτελεστικός διευθυντής του Tax Justice Network, Αλεξ Κόμπαμ, επισήμανε ότι «οι εξαιρετικά περίπλοκες μεταρρυθμίσεις του 1ου πυλώνα του σχεδίου θα οδηγήσουν σε συγκέντρωση φόρων ύψους μόνο μερικών δισεκατομμυρίων δολαρίων και σχεδόν τίποτα δεν θα πάει στις φτωχότερες χώρες. Οι μεταρρυθμίσεις του 2ου πυλώνα από την άλλη πλευρά καθιερώνουν έναν ελάχιστο συντελεστή φορολόγησης των εταιρειών, ο οποίος είναι καταρχήν ευπρόσδεκτος, αλλά όπως διατυπώθηκε, θα ενδυναμώσει μόνο τις χώρες υψηλού εισοδήματος που αποτελούν την έδρα των περισσότερων πολυεθνικών εταιρειών.

Από την πλευρά της η ICRICT (Ανεξάρτητη Επιτροπή για τη Μεταρρύθμιση της Διεθνούς Επιχειρηματικής Φορολόγησης) -στην οποία συμμετέχουν γνωστοί οικονομολόγοι και ειδήμονες όπως οι Τζόζεφ Στίγκλιτς, Εβα Τζόλι, Τζαγιάτι Γκος, τονίζει, σχολιάζοντας την πρόταση του ΟΟΣΑ, τη λανθασμένη αίσθηση ότι το εθνικό συμφέρον εξυπηρετείται με την προστασία των πολυεθνικών και υπερισχύει έναντι του γνήσιου, παγκόσμιου δημόσιου συμφέροντος. Αποτέλεσμα, οι πολυεθνικές να συνεχίζουν να αποφεύγουν φόρους που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην υποστήριξη της υγείας, των εισοδημάτων και της απασχόλησης.

Οι τρέχουσες προτάσεις δεν έχουν επιτύχει συμφωνία, παρότι έχουν θυσιάσει όλες τις φιλοδοξίες στην αναζήτηση υποστήριξης των κυρίαρχων χωρών-μελών του ΟΟΣΑ. Και η διαδικασία είναι απίθανο να επιτύχει όσο ο ΟΟΣΑ συνεχίζει να προωθεί μόνο οριακή μεταρρύθμιση και να αποκλείει τις περισσότερες χώρες από την πραγματικά ίση συμμετοχή, επιτρέποντας σε κάποιες άλλες να προστατεύουν τις «πολυεθνικές» τους εις βάρος των δημόσιων υπηρεσιών και της οικονομικής ανάκαμψης.